ក្រសួងការបរទេសស្នើប្រតិភូអឺរ៉ុបពិនិត្យមើលជ្រុងវិជ្ជមាននៃរឿងសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា
ភ្នំពេញៈ ក្រសួងការបរទេស កម្ពុជាស្នើឱ្យ ប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបពិនិត្យ មើលការវិវឌ្ឍ ជាវិជ្ជមានដែលរដ្ឋាភិបាលសម្រេច បាននាពេលកន្លងមក ចៀសវាងការមើល ឃើញតែមួយជ្រុង និងសរសេររបាយការណ៍ដែល មិនឆ្លុះបញ្ចាំង ការពិតអំពីស្ថានការណ៍ នៅកម្ពុជា។ សំណើនេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការ បរទេសកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន និងប្រតិភូ ស្វែងរកការពិត របស់សហភាពអឺរ៉ុប នៅថ្ងៃទី៦ មិថុនា នេះ។ សហជីព និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលថ្លែងថា ការប្ដេជ្ញា ចិត្តរបស់របប ក្រុងភ្នំពេញក្នុងការពង្រឹងលំហ ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស មិនមានការវិវឌ្ឍ អ្វីគួរឱ្យកត់សម្គាល់ នោះឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យ ក្រសួងការបរទេស លោក កេត សោផាន់ ថ្លែងប្រាប់ក្រុម អ្នកសារព័ត៌មាន នៅក្រោយជំនួបនេះថា រដ្ឋាភិបាលបាន ប្រឹងប្រែងពង្រឹងលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិសេរីភាព ក្នុងសង្គម ដោយអនុវត្តតាមខ្លឹមសារ នៃសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៨ កន្លងទៅ។ លោកអះអាងទៀតថា បញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិការងារ និងបញ្ហាដីធ្លីជាដើម មានការវិវឌ្ឍវិជ្ជមាន ទៅមុខយ៉ាងច្រើន ហើយរដ្ឋ មន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា ក៏បានស្នើឱ្យប្រតិភូសហភាព អឺរ៉ុបកត់សម្គាល់អំពី សមិទ្ធផលទាំងនេះផងដែរ៖ «ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានឆ្លៀតរឭកដែរថា កម្ពុជាបានធ្វើការងារទៅតាម អ្វីដែលជាសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែ១២ ឆ្នាំ២០១៨ ហើយក៏បាន ជម្រាបជូនភាគី ភ្ញៀវអំពីវឌ្ឍនភាពជាច្រើន អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាល ប្រាជ្ញាថា នឹងធ្វើ ដូចជា ក្នុងការពង្រឹងលំហ ប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិសេរីភាព ការងារ បញ្ហាដោះស្រាយ វិបត្តិដីធ្លីជាដើម»។
អ្នកនាំពាក្យរូប នេះបញ្ជាក់ទៀតថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹង ប្រឹងប្រែងគ្រប់បែប យ៉ាងដើម្បីរក្សាបាន នូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ព្រោះប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ ពន្ធនេះបានផ្តល់ប្រយោជន៍ ដល់ពលរដ្ឋរាប់លាន នាក់នៅទូទាំងប្រទេស។ ក៏ប៉ុន្តែជាថ្មី ម្តងទៀត លោកថា ភាគីកម្ពុជានឹងមិនអនុវត្ត តាមសំណើ ទាំងឡាយណា ដែលប៉ះពាល់ដល់ឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យ ជាតិនោះឡើយ។
ការលើកឡើង របស់ ក្រសួងការបរទេស កម្ពុជានេះ ត្រូវបាន ច្រានចោលដោយ សហជីពឯករាជ្យ និងអង្គការសង្គម ស៊ីវិលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស។
ប្រធានសហភាព សហជីពកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងថា រហូតមកដល់ពេល ស្ថានការណ៍ សិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិការងារ និងប្រជាធិបតេយ្យ នៅកម្ពុជា មានការវិវឌ្ឍតិចតួចបំផុត ពោលគឺមានតែ ការទម្លាក់ចោលបណ្ដឹង លើថ្នាក់ដឹកនាំ សហជីពមួយចំនួន និងការកែប្រែច្បាប់ គណបក្សនយោបាយ ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ស្នើសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយ ឡើងវិញតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកការទាមទារ របស់សហភាពអឺរ៉ុប ឱ្យមានការដោះលែងលោក កឹម សុខា អនុញ្ញាត ឱ្យគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ដំណើរ ការឡើងវិញ ផ្ដល់អាសនៈ ក្រុមប្រឹក្សាសង្កាត់ដល់ មន្ត្រីជាប់ឆ្នោត គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងរៀបចំការបោះ ឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ឡើងវិញនោះ លោកថា គ្មានដំណើរ ការទៅមុខ បន្តិចសោះឡើយ៖ «រាល់ការអះអាង របស់ក្រសួងការ បរទេស ហាមាត់ឡើង អនុវត្តច្បាប់ៗ នៅលើពិភពលោក គេមើលឃើញថា វាមិនមែន ជារឿងអនុវត្ត ច្បាប់នោះទេ វាជារឿងនយោ បាយសុទ្ធសាធ។ យើងឃើញហើយ សភាចេះតែធ្វើ វិសោធនកម្ម (ច្បាប់) ទៅតាមការចង់បានរបស់អ្នក នយោបាយ ហើយ យកមកអនុវត្ត ហើយយើងថា ការអនុវត្តច្បាប់ វាមិនមែន អ៊ីចឹងទេ។ អនុវត្តច្បាប់ ខុសពីបែបបទ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
ស្រដៀងគ្នានេះ អ្នកនាំពាក្យសមាគម (Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណ ថ្លែងថា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ មិនត្រូវបានពង្រឹង នោះឡើយ ផ្ទុយទៅ វិញកាន់តែមាន លក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរជាងមុនទៅទៀត នៅក្នុងរយៈពេលចុង ក្រោយនេះ។ ជាឧទាហរណ៍ មន្ត្រីបក្ស ប្រឆាំងនៅមូលដ្ឋាន រាប់រយនាក់ត្រូវបានកោះ ហៅមកសាកសួររឿង បំពានសាលដីកាតុលាការកំពូល ហើយខ្លះទៀត ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ខណៈ ដែលសិទ្ធិសេរីភាព របស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល នៅតែរងការរឹតត្បិត ខ្លាំងដដែល។ រីឯបញ្ហាដីធ្លីវិញ លោកថា រដ្ឋាភិបាលមិន ទាន់បានដោះស្រាយឱ្យមាន ប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយ ដោយដំណោះ ស្រាយមានតែ សម្រាប់ពលរដ្ឋ មួយចំនួនតូច ខណៈ ពលរដ្ឋរងគ្រោះ ដីធ្លីជាច្រើនទៀត នៅតែបន្តការតវ៉ា ទាមទារដដែល៖ «យើងនិយាយ ឱ្យខ្លីទៅ បានន័យថា យើងអត់ ទាន់បានអេះចំរមាស់ ឬក៏ដាក់ថ្នាំឱ្យត្រូវជំងឺ នៅឡើយទេ ព្រោះអ្វីដែល ជាជំងឺមានរោគសញ្ញា ច្បាស់ហើយ យើងនៅតែ យកលេសនេះ យកលេសនោះ ហើយអត់រកមធ្យោ បាយដោះបញ្ហាហ្នឹង ឱ្យចំនៅឡើយទេ។ អ៊ីចឹងវានៅតែ ប្រឈមក្នុងការបាត់បង់ EBA នេះ បើរដ្ឋាភិបាលនៅតែបកស្រាយ និងដោះស្រាយ របៀបហ្នឹង»។
ប្រតិភូសហភាព អឺរ៉ុបកំពុងបំពេញ បេសកកម្មស្វែងរកការពិតនៅកម្ពុជា និងជួបជាមួយគ្រប់ ភាគីពាក់ព័ន្ធ រួមមានមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល អង្គការ សង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសហគមន៍ រងគ្រោះដីធ្លី នៅអំឡុងសប្ដាហ៍នេះ។ បេសកកម្មលើកនេះ ត្រូវបានក្រុមសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកថា ជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់ ពីព្រោះរបាយការណ៍ នេះនឹងត្រូវយកជា មូលដ្ឋានរឹងមាំសម្រាប់ គណៈកម្មការអឺរ៉ុប ក្នុងការ សម្រេចចិត្តព្យួរ ឬមិនព្យួរ ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មាន ខែខាងមុខទៀតនេះ។
សហជីព និងអង្គការសង្គម ស៊ីវិលយល់ថា ការបកស្រាយ របស់តំណាងរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រុងភ្នំពេញ នៅពេលនេះ នឹងមិនអាចធ្វើឱ្យ ប្រតិភូអឺរ៉ុបជឿជាក់ នោះឡើយ ព្រោះក្រុមមន្ត្រីអឺរ៉ុប ក៏បានស្ដាប់មតិយោបល់ និងកង្វល់នានា របស់ក្រុមអង្គការ សង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសហគមន៍រង គ្រោះផងដែរ។ ពួកគេបន្ថែមថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាល ក្រុងភ្នំពេញពិតជាមាន បំណងចង់រក្សាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA មែន រដ្ឋាភិបាលនេះ ត្រូវតែស្ដារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិ បតេយ្យឡើងវិញ បើពុំដូច្នេះទេ កម្ពុជានឹងចៀស មិនផុតពីការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះឡើយ ។